معرفی جاذبه های گردشگری گیلان؛
لذت خرید در بزرگترین بازار روباز كشور، سروی با قدمت ۳۰۰۰ سال
بیا شمال: رشت- گیلان كه از دیرباز مركز نخستین ها در كشور شناخته می شود، با نزدیك شدن فصل تعطیلات تابستانی خویش را آماده پذیرایی از مسافران تابستانی برای بازدید ازجاذبه های طبیعی، تاریخی و گردشگری می كند.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- مهری شیرمحمدی: استان گیلان با وسعت ۱۴ هزار و ۴۴ كیلومتر مربع، استانی است كه به صورت یك نوار ساحلی از شهرستان آستارا آغاز و به شهرستان رودسر ختم می گردد. در این نوار كه یك ضلع آن دریای خزرو ضلع جنوبی آن را كوه های البرز فرا گرفته، اكوتوریسم بكری مشاهده می گردد. علاوه بر آن بناهای تاریخی و آثار بجا مانده از تاریخ گیلان وجود دارد كه زیر پوشش سبز گیلان ناشناخته مانده است.
سرو غول پیكر روستای هرزویل، نادرترین گل لی لی یوم در روستای داماش، ییلاق سوباتان و موزه مردم شناسی تالش، قدیمی ترین مسجد گیلان در جنگل های دیناچال، حمامی با یادگاران جنبش جنگل در كسما، بازاری با عطر ماهی دودی در مركز گیلان، گنجینه نسخ خطی در كتابخانه ملی رشت، پل های خشتی روستای نیاكو در مسیر راه شاه عباسی، فروش انواع نان های محلی در روستای دیوشل، بقعه میراثی آقا سید حسین در لنگرود، آبشار ماهی مشو در لات لیل، گنبد پیرمحله رودسر و قدیمی ترین پل خشتی گیلان در روستای تمیجان.
سروی با قدمت ۳۰۰۰ ساله كه ثبت ملی شد
قبل از رسیدن به شهر منجیل و در مسیر پادگان منجیل مسیر خویش را به سمت روستای هرزویل كج كنید. درختان چنار تنومندی كه بر اثر وزش بادهای منجیل كج شده اند، زیبایی مسیر را دوچندان می كند.
این سرو غول پیكر، ۳۰ متر ارتفاع و قطر تنه آن 40.4متر می باشد. این اَبَر سرو ۱۰۰۰ سال و به روایتی ۳۰۰۰ سال عمر دارد. این درخت بین اهالی مقدس است. در سالهای اخیر اداره منابع طبیعی به منظور حفاظت، دور درخت را فنس های فلزی كشیده است. ابر سرو هرزویل ۳۰ شهریور سال ۱۳۶۶ از جانب شورای عالی محیط زیست بعنوان اثر ملی به ثبت رسید.
روستای داماش، رستنگاه نادرترین گل لی لی یوم
نام روستای «داماش» در شهرستان رودبار باآنكه با چشمه آب معدنی آن گره خورده است، ولی یك گونه نادر و كمیاب از تیره «لی لی یوم» در این روستا به صورت خودرو رشد می كند. سال ۱۳۵۴ خورشیدی «لدر بوری»، گیاه شناس فرانسوی، این گونه نادر و كمیاب را در روستای داماش شناسایی و به دنیا معرفی نمود. این گونه كمیاب كه نام محلی آن «سوسن چلچراغ» است، در یك محوطه فنس كشی شده از جانب اداره كل محیط زیست گیلان حفاظت می گردد.
دوره گل دهی سوسن چلچراغ، بسیار محدود بوده و سازمان محیط زیست در زمان پیك گل دهی سوسن چلچراغ «كه معمولا خرداد ماه است» اجازه می دهد گردشگران از نزدیك سوسن چلچراغ را ببینند.
گل های لی لیوم بوری، قامت بلندی داشته و گل های آن به صورت واژگون شكفته می شود، شكوفه های این گل با رنگ سفید و لكه های مختلف بنفش تیره و معطر، به صورت واژگون باز شده و انتهای گلبرگهای آن پوشیده از دانه های برجسته و پرچم های بسیار بلند است.
در بالاترین حالت، ۱۵ غنچه بر روی یك پایه رشد می كند و به تدریج طبقه طبقه باز می گردد. و از ابتدای گل دهی تا خشك شدن گلها حدودا ۱۵ روز طول می كشد. به علت شكل قرارگیری گلها و واژگون بودن آن اهالی داماش این گل را سوسن چلچراغ نامگذاری كرده اند.
موزه مردم شناسی تالش در ییلاق سوباتان
اگر دوست دارید به جای شرجی هوای جلگه، خنكای كوهستان را تجربه كنید، ییلاقات گیلان این امكان را به شما می دهد تا سرمای شب را هم با بخاری هیزمی به بامداد رسانید. ییلاق سوباتان در ارتفاع ۱۹۰۰ متری از سطح دریا در كوه های تالش، گرچه برق ندارد، ولی كلبه های سنگی و چوبی و یا ویلاهایی به سبك مدرن پذیرای گردشگران است. نیمه خرداد ماه، سرتاسر سوباتان پر است از شقایق هایی كه لابه لای بوته های بلند گیاه گلپر رشد كرده اند.
دیدن موزه عشایر تالش در همین ییلاق كه توسط یك معلم بازنشسته احداث شده، دیدن كلبه های چوبی هلالی كه «پوری» نامیده می گردد و با سیاه چادرهایی از پشم بز پوشیده شده و گفتگو با «معروف خیاط» پیرمرد تالشی كه هنوز لباس های محلی برای چوپانان تالش می دوزد، یك تجربه متفاوت از گیلان گردی خواهد بود.
در موزه عشایر سوباتان، وسایل زندگی عشایر ۱۰۰ سال پیش نگهداری می شود؛ سنگ آسیاب های بزرگ، سطل هایی كه با چوب تنه درخت گیلاس ساخته می شد، لباس های سنتی مردم عشایر و غیره. باآنكه نسل گوزن گیلان «مرال» روبه انقراض است، اما می توانید شاخ های گوزن شكار شده در ادوار گذشته را بر در و دیوار كلبه چوبی «بهمن جلیلی» صاحب موزه ببینید.
اسپی مزگت، قدیمی ترین مسجد گیلان
دیدن یكی از عجایب هفتگانه گیلان در انبوه جنگل های غرب وقتی متحیرتان می كند. این اثر به جا مانده، بقایای یك مسجد عصر سلجوقی است.
«اسپی مزگت» (به زبان تالشی، مسجد سفید) بین رضوانشهر و هشپرتالش و در بین پارك جنگلی دكتر رستگار قرار دارد. با اینكه این بنا توسط سازمان میراث فرهنگی گیلان در سال ۱۳۷۹ و به شماره ۲۷۹۶ در لیست بناهای میراثی كشور به ثبت رسیده ولی هنوز خیلی از وجود آن بی خبرند. تابلوی ابتدای جاده اصلی رضوانشهر به تالش، پیش از رسیدن به جنگل های گیسوم، مسافران را برای دیدن اسپی مزگت راهنمایی میكند.
این مسجد كه بنایش منسوب به قرن ۶ و ۷ هجری قمری است؛ حدودا یك و نیم كیلومتر از جاده اصلی فاصله دارد. مسیر یاد شده تا نزدیك مسجد تماما آسفالت است و درختان بلند جنگلهای دیناچال، تونل سبزی را تا مسیر مسجد بوجود آورده است. كنار جاده، كتیبه سنگی سفیدی با آرم سازمان میراث فرهنگی بر بستر زمین استوار مانده و مختصری از مشخصات مسجد بر آن حك شده است.
بنای عظیم اسپی مزگت با طاق ضربی و ستون های عظیم پیدا است. از ستون های پایه و سردرب هلالی بلند می توان عظمت شبستانهای مسجد را دریافت. در شبستان اصلی، هنر معماران و گچكاران قرن ششم را می توان به وضوح دید. بر دیواره شمالی كتیبه ای به خط كوفی مشتمل بر آیات قرآن بویژه آیه «لم یخش الا الله فعسی اولئك ان یكونوا من المهتدین باشد» (توبه ۱۸) دیده می گردد.
حمامی با خاطره جنبش جنگل در كسما
دیدن یك حمام قدیمی كه اخیرا مرمت و تغییر كاربری یافته خالی از لطف نیست. بخصوص وقتی می فهمی این حمام در زمان نهضت جنگل بعنوان مریضخانه نیروهای چریك مبارز به رهبری میرزا كوچك جنگلی استفاده می شده است.
اگرچه بخش زیادی از این حمام در توسعه جاده روستای كسما از بین رفته، ولی خوشبختانه امسال به همت سازمان میراث فرهنگی این حمام مرمت شده است. قدمت این حمام ۳۰۰ سال پیش تخمین زده شده و توسط «حاج صالح كسمایی»، یكی از تجار كسما تولید شده است. فرزند حاج صالح، یعنی حاج احمد كسمایی یكی از سران اصلی جنبش جنگل بود.
گنجینه نسخ خطی در كتابخانه ملی رشت
به مركز استان گیلان كه می رسید، بناهای میدان اصلی شهر یعنی عمارت های بلدیه، پست، مهمانخانه ایران و مریضخانه بلدیه خاطره نوستالژیك مردم رشت است. اما در ابتدای خیابان علم الهدی از بنای كتابخانه ملی غافل نشوید. بنای اولیه این كتابخانه در سال ۱۳۰۴ خورشیدی توسط جمعیت نشر معارف پایه گذاری شد و در سال ۱۳۱۳ رسما راه اندازی شد.
این كتابخانه، اولین كتابخانه ملی در كشور بود. ۱۸ دی ماه ۱۳۹۵ در این كتابخانه گنجینه نسخ خطی بوجود آمد و بخشی از كتب خطی مربوط به قرن های ۴ و ۵ و همینطور اسنادهایی با محتوای ازدواج و فرمان های حكومتی در این گنجینه نگهداری می گردد.
بزرگترین بازار روباز در مركز گیلان
گرچه رشت پیش از به قدرت رسیدن اسماعیل صفوی، قصبه ای كوچك با یك روز بازار بود، اما با انتخاب رشت بعنوان مركز گیلان در زمان سلسله یاد شده، صاحب بزرگترین بازار كشور شد كه بارانداز كالاهای تجاری مسیر جاده ابریشم بود. بازار شهر رشت برخلاف دیگر بازارهای دیگر شهرهای كشور، سرپوشیده نیست. این شكل طراحی بخاطر استفاده حداكثری از نور خورشید در هوایی است كه ۹ ماه از سال ابری است.
تنها وجه مشترك بازار رشت با دیگر بازارها، وجود كاروانسرا با سكوها و طاقی های بلند بوده كه یادآور روزگاری است كه ابریشم گیلان به آن سوی آبهای دریای كاسپین صادر می شد. «كاروانسرای طاقی بزرگ»، «طاقی كوچك» و «سرای سعادت» باآنكه مرمت نشده اند، ولی باز هم دیدنی است.
باشكوه ترین قسمت بازار رشت، بازار ماهی فروشان است. از راسته رنگرزها به بعد، بوی تند ماهی دودی و سیر در هوا می پیچد. فروش انواع سبزیهای محلی؛ «چُوچاق»، «خالی واش»، «برگ سیر محلی»، «كوتكوتو» و فروش انواع ماكیان به صورت زنده نظیر؛ مرغ محلی، اردك و غاز و حتی پرنده هایی كه اسیر دام شكارچیان شده اند، در این راسته بفروش می رسد.
اگر طالب چاشنی های متنوع گیلان هستید، در ماهی فروشان می توانید زیتون پرورده، رب انار ترش، رب آلوچه، رب ازگیل، آب نارنج، رب به محلی، مربای بالنگ و بهارنارنج و رشته خوشكار سنتی تهیه كرده و دست پر به دیار خود بازگردید.
پل های خشتی نیاكو در مسیر راه شاه عباسی قدیم
پل های خشتی گیلان عموما در مسیر راه شاه عباسی تولید شده اند و به علت تعدد شعبات رودخانه ها هنوز بعضی از این پل ها پابرجا و مورد استفاده مردم است. در روستای نیاكو دو پل خشتی در ابعاد متفاوت دیده می گردد. پل خشتی بزرگ نیاكو، پیش از انقلاب و در تاریخ ۲۰ دی ماه ۱۳۵۵ در لیست بناهای میراثی كشور به ثبت رسید و پل دوم كه كوچكتر است، در سال ۱۳۸۲ در لیست بناهای میراثی كشور به ثبت رسید.
پل بزرگ نیاكو به پهنای ۵۸۰ سانتی متر و دو طرف جان پناه از آجرهای به پهنای ۳۷ سانتی متر و سنگ فرش روی آن به پهنای ۴۷۰ سانتی متر تولید شده است. درازای سراسر پل ۵۰ متر بوده و دو دهانه كوچكتر در طرفین دارد. پهنای دهانه های بزرگ هریك ۲۳۰ سانتی متر و بلندی آنها از وسط هلال شكسته طاق تا كف زمین، ۱۴۰ سانتی متر است.
پل كوچك نیاكو، بر روی رودخانه حشمت رود و كمی جلوتر از پل بزرگ و در جهت شالیزارهای برنج قرار دارد.
عطر انواع نان های محلی با آرد برنج در روستای دیوشل
از زمان كشت برنج در گیلان، پخت انواع نان با تركیب آرد برنج و گندم هم رواج یافت؛ نان كِشتا، نان خُلفه، بِپُخته لاسئِه نُون، نان تمیجان و نان لاكو تنها نمونه ای از این نان ها است.
در حال حاضر دو روستای دیوشل و تالش محله در شهرستان لنگرود، نان های محلی گیلان را به صورت انبوه تولید می كنند. این روستا، با ۱۲۰ خانوار، روزانه ۱۰۰۰ تن انواع نان محلی تولید و در سراسر گیلان توزیع می نماید.
بجز خرید انواع نان محلی، دیدن آبشار روستای دیوشل هم خالی از لطف نیست بویژه آنكه آب این آبشار در سرریز پایین دست در حوضچه ای جمع می گردد كه محل تفریح جوانان روستا است.
بقعه ای با نقاشی های مذهبی یادگاری از دوره كیاییان در لنگرود
در شهر لنگرود و پشت بازار ماهی فروشان، یكی از زیباترین بقعه های میراثی شرق گیلان قرار دارد. این بقعه مدفن دو تن از امیران كیایی، (ابراهیم و حسین) حاكمان محلی پیش از عصر صفویه است. دیوارهای گچی این بقعه به سنت نقاشی عصر صفوی دارای نقاشی های دیواری با مضامین مذهبی نظیر حوادث عاشورا است.
اگرچه بخشی از این نقاشی ها از بین رفته اما دیدن باقیمانده نقاشی ها از یك سو، صندوق چوبی و درب نفیس چوبی كنده كاری شده از جانب دیگر هنر دست استادكاران گیلانی را نشان داده است.
در گوشه حیاط این بقعه، یك سقاخانه میراثی هم هست كه بانی آن بر مبنای كتیبه موجود، «حاج علی آشپز قزوینی» بوده است. دیوارهای این سقاخانه هم كاشی های های نفیس با مضامین مذهبی عاشورا دارد.
آبشار «ماهی مَشُو پَنو» در دل جنگلهای خرما
چند آبشار در استان گیلان به نام «ماهی مشو» وجود دارد؛ ماهی مشو در گُمل لاهیجان، ماهی مشو در واجارگاه، ماهی مشو لشاكو چالدشت و ماهی مشو بلوردكان. اما «ماهی مشو روستای پنو» با بقیه تفاوت دارد. این آبشار با طولی ۹ متر، استخری در پایین سرریز آب بوجود آورده و در ضلع غربی، غار تاریكی دارد.
«ماهی مشو» یعنی جایی كه ماهی نمی تواند برود. وقتی رودخانه طغیان می كند، ماهی از سمت دریا و شلمان رود به سمت بالا می آید ولی به حوضچه آبشار كه رسیده، از آن بالاتر نمیرود. بنابراین محلی ها به این آبشار، ماهی مشو می گویند.
آب ماهی مشو از منطقه ییلاقی تریان یا زرچال سرچشمه می گیرد و بعد از گذشتن از دل جنگل، یك كوه صخره ای را شكافته و با شدت به پایین می ریزد. آب آبشار پس از عبور از رودخانه لیل به سمت شلمانرود و از آنجا به دریا می ریزد. مسیر رودخانه دره عمیقی است كه دیواره های آن پوشیده از تخته سنگهای یكپارچه و صاف است و جنگهای اطراف و درختان تنومند بر زیبایی این منطقه بكر می افزاید.
برای رفتن به «ماهی مشو پنو» باید به شهرستان لنگرود، بخش اطاقور رفته و در مسیر جنگلهای خرما به سمت روستای بالا محله لیل بروید. پس از كارخانه چای لیل به سمت روستای پنو و باركلی بروید. پیش از رسیدن به روستای پنو، به سمت دره رفته و در مسیر رودخانه قرار بگیرید. بهترین مسیر برای رسیدن به حوضچه سر ریز آبشار، پیمودن مسیر از وسط رودخانه است. هرچند امتداد رودخانه ها را هم می توان طی كرد تا به مبدا آبشار رسید، ولی عمق زیاد رودخانه ای كه در دره قرار گرفته و عدم راه دسترسی مناسب، خطر سقوط را برای نا آشنایان مسیر به دنبال دارد.
گنبد پیرمحله، یكی از عجایب هفتگانه گیلان
گنبد ۹۵۵ متری پیرمحله یكی از عجایب هفتگانه گیلان است. این گنبد آجری با ارتفاع ۹۵۵ متر در سال ۱۳۵۶ در لیست بناهای میراثی كشور به ثبت رسید. گنبد در داخل روستایی به همین نام در مسیر راه رحیم آباد به املش و در شهرستان رودسر واقع است.
این بنای عظیم با گنبد دو لایه و هشت ضلعی و با یك ایوان كوچك، فاقد تزیینات بسان گنبدهای معماری فلات ایران است. اتاقك های طرفین، محراب میانی و از همه مهمتر سردابه ای كه با چند پله به قعر زمین می رود، پلكان مارپیچ ۱۸ پله ای بازدید كنندگان را به بالای برج می برد.
گنبد پیرمحله كمی جلوتر از مسجد روستا و داخل حیاط مدرسه فتح قرار گرفته است. قدمت این بنا را به پیش از صفویه و دوره كیاییان، حاكمان محلی شرق گیلان، نسبت داده اند.
قدیمی ترین پل خشتی گیلان در مركز حكومت كیاییان
دیدن قدیمی ترین پل خشتی گیلان در روستای تمیجان بر روی رودخانه پلو رود، بسیار زیباست. این پل یادگار حكوت سلاطین كیایی است. پل تاریخی تمیجان احتمال قریب به یقین از آثار دوره «میرزا علی كیا» است. محدوده این پل، مركز آبادانی تمیجان بزرگ و مركز حكومت رانكوه بود كه حالا ما تنها به نام یك روستای كوچك می شناسیم.
عرض شش متری این پل خشتی به اندازه ای است كه هم اكنون یك خودرو به راحتی می تواند از روی پل عبور كند. این پل تاریخی در هشتم آذرماه سال ۱۳۵۴ خورشیدی و به شماره ۱۱۲۵ در لیست بناهای میراثی كشور به ثبت رسید.
برای دیدن این پل می باید جاده قدیم املش- رودسر را طی و پس از مشاهده تابلوی روستای «لگموج» به سمت لگموج و «كهنه گوراب» بروید. جاده این روستاها در امتداد رودخانه بزرگ منطقه قرار دارد.
طول پل ۶۰ متر و عرض آن ۵ متر می باشد و بلندی دهانه اول از سطح آب ۶۲۰ سانتی متر و بلندی دهانه دوم كه مقداری از كف آن از گل پر شده است، ۴۵۰ سانتی متر و و دهانه سوم ۳۸۰ سانتی متر است.
بدنه و پایه های پل آجری و كف آن سنگفرش می باشد و پل، راه ارتباطی چند روستا است. بدنه های شمالی و جنوبی پل دارای تزیینات آجری می باشد، از فضای زیر پل یك اطاقك ساخته اند كه به دو محفظه خالی دیگر راه دارد. طاق این اطاقك با ظرافت و مهارت بی نظیری تولید شده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب