شمس الواعظین:
حق با سرمربی انگلیس است
بیا شمال: «نمی دانم عكس انتشار یافته در روزنامه دیلی میل جزو اسناد محرمانه در رابطه با تیم ملی انگلیس در این مقطع زمانی به شمار می آید یا نه. اما اگر جزو اسناد محرمانه بوده باشد، یعنی انتشارش می تواند تاثیر منفی بر سرنوشت تیم ملی انگلیس در این جام جهانی داشته باشد، حق كاملا با سرمربی انگلیس است.»
به گزارش بیا شمال به نقل از ایسنا، روزنامه اعتماد نوشت: «پنج شنبه هفته قبل عكسی در روزنامه دیلی میل و سایر رسانه های مشهور انگلیس منتشر گردید كه نشان می داد استیو هالند، مربی تیم ملی انگلیس، كاغذی در دست دارد كه تركیب این تیم برای بازی مقابل پاناما روی آن ترسیم شده است. در واكنش به انتشار این عكس، گرت ساوت گیت، سرمربی انگلیس اظهار داشت: «بدیهی است این كه ما بخواهیم به رقبا فرصت دانستن شرایط خویش را بدهیم برای ما ناعادلانه خواهد بود و شرایط را برای ادامه كار دشوار خواهد ساخت. ازاین رو رسانه های ما باید تصمیم بگیرند كه آیا می خواهند به تیم ملی انگلیس كمك كنند یا خیر زیرا این اتفاقات به تیم ملی لطمه خواهد زد.»
این كه آیا رسانه های انگلستان حق انتشار آن عكس را داشتند یا نه، مبحث این مصاحبه با ماشاءالله شمس الواعظین است. شمس الواعظین، سردبیر مجله كیان و مهم ترین روزنامه های اصلاح طلب دوران دوم خرداد بوده و الان سال هاست كه در كار تدریس روزنامه نگاری است.
آقای شمس الواعظین، گرت ساوت گیت از روزنامه «دیلی میل» و سایر نشریات این كشور انتقاد كرده است كه چرا عكسی از دفترچه مربی انگلیس منتشر نموده اند كه تركیب و تغییرات تیم انگلیس در بازی مقابل پاناما در جام جهانی روی آن ترسیم شده بود. به نظر شما سردبیر دیلی میل انگلستان حق داشت آن عكس را منتشر كند؟
اگر انتشار آن تصویر منجر به بهره برداری حریف تیم انگلیس می گردد و این بهره برداری منجر به وقوع یك ماجرای هولناك برای تیم ملی انگلیس می شود، باید اظهار داشت كه آن عكس جزو خبرهای محرمانه و به كلی سرّی بوده است. چرا در مناطق نظامی تصویرسازی ممنوع است؟ یا چرا افشای اسرار مملكتی ممنوع است؟ چون از منظر امنیت ملی خطرآفرین است و بنابراین انتشار اخبار یا تصاویری از این دست ممنوع می باشد. روزنامه نگار هم حق انتشار چنین اسنادی را ندارد. انتشار عكس آن كاغذ در دست مربی تیم ملی انگلیس هم مشمول چنین حكمی می گردد. البته من نمی دانم لو رفتن تركیب تیم انگلیس در بازی با پاناما چقدر اهمیت دارد. یعنی نمی دانم آن عكس جزو اسناد محرمانه در رابطه با تیم ملی انگلیس در این مقطع زمانی به شمار می آید یا نه. اما اگر جزو اسناد محرمانه بوده باشد، یعنی انتشارش می تواند تاثیر منفی بر سرنوشت تیم ملی انگلیس در این جام جهانی داشته باشد، حق كاملا با سرمربی انگلیس است.
اگر روزنامه دیلی میل پیش از بازی فینال مقابل برزیل تركیب تیم ملی انگلیس را با انتشار چنان عكسی فاش می كرد، تصدیق حقانیت گرت ساوت گیت در این ماجرا راحت تر بود.
بله، كاملا. به میزانی كه اهمیت بازی بیشتر باشد، لو رفتن تركیب تیم مهم تر و وقوع بزه یا جرم مطبوعاتی در انتشار آن اطلاعات آشكارتر می گردد.
حالا فرض نماییم آن عكس را یك روزنامه فرانسوی منتشر نموده بود. در این صورت باز هم جرم مطبوعاتی رخ داده بود؟
فرقی نمی نماید. مساله مهم افشای یك سند محرمانه است. محل انتشار آن سند اهمیتی ندارد. اصل انتشار اسناد یا اخبار محرمانه نظامی یا غیر نظامی یك كشور است.
مگر سردبیر روزنامه «اكیپ» در فرانسه، تعهدی دارد به حفظ منافع تیم ملی انگلیس؟
این سوال بسیار مهمی است. در دهه ۱۹۷۰ میلادی تعداد موشك ها در چارچوب قرارداد «سالت» بین اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده آمریكا، كه بخشی از مذاكرات بسیار مهم دو ابرقدرت در دوران جنگ سرد محسوب می شد، توسط یك روزنامه غیر مهم منتشر گردید و همین بحث درگرفت ولی مساله این بود كه اصل انتشار اخبار سرّی ممنوع می باشد. شما به محل انتشار چنین اخباری كاری نداشته باشید. این كه سردبیر فلان نشریه فرانسوی به منتشر نكردن اسناد محرمانه تیم ملی انگلیس تعهدی دارد یا نه، جوابش این است كه سردبیر آن نشریه حق ندارد كاری غیر اصولی انجام دهد. از باب تقریب به ذهن می گویم: چنین كاری مثل آدم كشی است. نفس آدم كشی بد است و این كه من یك برزیلی را كشته ام یا یك انگلیسی، تفاوتی در اصل مبحث تولید نمی كند.
مگر ماجرای واترگیت محصول افشاگری خبرنگاران واشنگتن پست نبود؟
چرا ولی یادتان باشد در ماجرای واترگیت، سوءاستفاده از قدرت به وقوع پیوسته بود.
ولی اینجا سرمربی انگلیس مشغول انجام كار خودش بوده و تخلفی هم نداشته ولی روزنامه دیلی میل وارد حوزه كاری او شده است.
بله. اسرار هر تیمی برای مربی آن تیم فوق العاده مهم می باشد. چند شب پیش كه عادل فردوسی پور با كی روش گفت وگو می كرد، عادل هر چه كوشش كرد درباره مسائل جزئی تیم ایران حرفی از دهان كی روش بیرون بكشد، كی روش جواب او را نداد و گفت، الان جای بیان چنین حرف هایی نیست. كی روش حتی یكی، دو بار اظهار داشت كه پرتغالی ها بطور قطع مشغول تماشای این مصاحبه اند و بنابراین از شكافتن مطلب خودداری كرد.
مطابق توضیح شما، اگر روزنامه دیلی میل سندی پیدا می كرد دال بر این كه ساوت گیت با دریافت رشوه، فلان بازیكن را در تركیب ثابت تیم قرار می دهد، حق انتشار این سند را داشت.
بله. چون در این صورت ساوت گیت مشغول سوءاستفاده از قدرتش بود. در چنین مواردی، اصل وقوع فساد ملاك انتشار یا عدم انتشار یك خبر است نه استفاده احتمالی تیم حریف از انتشار آن خبر. افشای فساد و سوءاستفاده از قدرت، جزو وظایف ذاتی مطبوعات و روزنامه نگاران حرفه ای است. این كه افشای فساد فرضی سرمربی انگلیس یا هر تیم دیگری به سود حریفان آن تیم است، ربطی به سردبیر این یا آن نشریه ندارد. روزنامه نگار حق ندارد اسناد محرمانه ای را كه دلالت بر فساد و سوءاستفاده از قدرت ندارند، منتشر كند ولی اگر اسناد محرمانه دال بر وقوع فساد را منتشر كرد، دیگر نمی توان به او خرده گرفت كه با انتشار این اسناد باعث شكست تیم فوتبال كشورت شدی. در چنین مواردی، روزنامه نگار به وظیفه اش عمل كرده و به هیچ وجه مقصر باخت تیم كشورش نیست.
این كه روزنامه نگار حق ندارد اسناد محرمانه ای را منتشر كند كه دلالت بر وقوع فساد و سوءاستفاده از قدرت ندارند، برآمده از اصول كلی و پذیرفته شده روزنامه نگاری در جهان است یا مبتنی بر درك شهودی ما از حرفه روزنامه نگاری؟
هر دو. در اخلاق حرفه ای بین المللی روزنامه نگاری، این اصل قید شده است كه عمل روزنامه نگار نباید منجر به وقوع ضرر و زیان در حوزه امنیت ملی كشورها یا اشخاص شود. این كه از حیث اخلاق حرفه ای اما وجدان روزنامه نگار هم حكم می كند كه حتی اگر انتشار یك خبر باعث سبقت خبری نشریه اش بر سایر نشریات شود، نشر آن خبر نباید تبعات اخلاقی منفی داشته باشد. مثلاً در همین مورد، روزنامه نگار باید تاثیر منفی انتشار آن عكس محرمانه بر منافع تیم ملی انگلیس را بسنجد. اگر تاثیر منفی چنین كاری آشكار و واضح باشد، وجدان روزنامه نگار باید او را از انتشار آن عكس یا خبر بازدارد. خبرنگار، وقتی درگیر افشای فساد نیست، باید عملی را انجام دهد كه مطمئن است ضرر و زیانی برای این كشور یا آن فرد یا آن یكی تیم و فلان آیین و سنت ندارد.
اگر یك روزنامه ایرانی تركیب تیم ملی ایران را پیش از بازی با پرتغال افشا می كرد، احیانا با تبعات اجتماعی سنگینی مواجه می شد ولی اقدام روزنامه دیلی میل باعث منفور شدن این روزنامه در انگلستان نمی گردد.
بله. عوامل زیادی در این وضع متفاوت موثرند. مهم ترین عامل شاید این باشد كه فوتبال ملی در زندگی ما ایرانی ها اولویت دارد ولی احیانا در زندگی مردم انگلیس چنین اولویتی ندارد. ما به دلایل سیاسی و با عنایت به شرایطی كه در مواجهه با دنیا - بخصوص جهان غرب - داریم، غرور ملی خودمان را در موفقیت تیم فوتبال كشورمان جست وجو می نماییم. ما ایرانی ها مسابقات جهانی را عرصه ای برای عرض اندام خودمان می بینیم. بنابراین توفیقات ورزشی در میادین بین المللی برای ما اهمیت ویژه ای دارد اما مردم انگلیس كه دولت شان عضو دایمی شورای امنیت سازمان ملل است و قرن ها كشوری استعمارگر بوده و به اندازه كافی غرور به خرج داده و تفاخر ورزیده و همچنان استرالیا و كانادا زیر نظر ملكه این كشور اداره می گردند، پیروزی در یك مسابقه فوتبال یا كسب چهار تا مدال طلا در المپیك، شاید اهمیت اساسی نداشته باشد. درخشش جهانی برای انگلیسی ها در عرصه های دیگری معنا پیدا می كند نه در فوتبال. دست كم انگلیسی ها كمتر از ما به این مورد حساسیت دارند.
سوال آخرم این است كه در این ماجرا ساوت گیت حق دارد از روزنامه دیلی میل شكایت كند یا نه؟
حتما.
و اگر شكایت كند، نهادهای صنفی به شكایت او رسیدگی می كنند؟
آفكام (سازمان نظارت بر رسانه های انگلستان) به شكایتش رسیدگی می كند. آفكام به تازگی شبكه العربیه را از پخش برنامه هایش در سراسر انگلستان منع كرد. قبلا هم چنین منعی را پیش روی پرس تی وی ایران گذاشته بود. به هر حال در صورت وقوع عمل مجرمانه از جانب یكی از نشریات انگلستان، این نهاد صنفی به شكایت شاكیان رسیدگی می كند.
این مطلب بیاشمال را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب